Kaymakam Saim Bey ve Mamure İstasyonu Baskını

Milli mücadele kahramanlarından Saim Beyin asıl adı Saim Ruhi’dir. Babası, Kozan Mutasarrıflığında memur Diyarbakırlı Şükrü Efendidir. Annesi İstanbullu Atiye Hanımefendidir.

Güncel 18.11.2020, 12:22 18.11.2020, 12:22
Kaymakam Saim Bey ve Mamure İstasyonu Baskını

Milli mücadele kahramanlarından Saim Beyin asıl adı Saim Ruhi’dir. Babası, Kozan Mutasarrıflığında memur Diyarbakırlı Şükrü Efendidir. Annesi İstanbullu Atiye Hanımefendidir.





1895 yılında Kozan’da dünyaya gelen Saim, küçük yaşta babasını ve annesini kaybetmiştir. Zeki bir çocuk olan Saim, yaşı büyütülerek başladığı Kozan İptidai (İlkokul) ve Rüştiye (Ortaokul) mekteplerini bitirmiştir. Akrabalarının desteği ile Liseyi Adana İdadisinde okuyan Saim, baba dostu Cizreli Muhtar Fikri (Gücüm)’ün desteği ile 1910’da İstanbul Darülfünun’a (Hukuk Fakültesi) gitmiştir.





Saim Bey İstanbul’da, 1912 yılında 190 askeri tıbbiyelinin kurduğu Türk Ocağı’nın müdavimlerindendir. Ateşli bir vatanseverdir.





Darülfünun son sınıfta iken 1. Dünya Savaşı’nın çıkması üzerine tahsilini yarım bırakıp cepheye giden gönüllülerdendir. Kısa bir Yedek Subay eğitiminden sonra Kafkas Cephesi’ne gönderilen Saim Bey, Kazım Karabekir Paşa’nın emrinde Alay Yaveri olarak Nahcıvan’a gitmiş, başarılarından dolayı Harp Madalyası ile ödüllendirilmiştir.(Yusuf Delikoca, Saim Bey, Ekrem Matbaası, Adana-2009)





Mondros Mütarekesi ile ordunun terhis edilmesi üzerine İstanbul’a gelen Saim Bey, zehirli sıtma hastalığından vefat eden arkadaşı Muhittin’i Osmaniye’ye defnettikten sonra Kozan’a gitmiştir.





Kozan’da milli mücadele hareketlerine katılan Saim Bey, Adana’daki işgal Valisi Albay Bremond’un, Fransa’nın adil bir devlet olduğunu, isterse kendisine bir görev vereceğini söylemesine tepki göstermiştir. Demiştir ki; “Albay! Biz vatanperverler, sizin zulmünüzden değil adaletinizden korkarız. Elinizden geldiği kadar zulüm ve işkence yapınız. Bunlar bizi ancak güçlendirir.”(Taha Toros, age, Mustafa Onar, Saimbeyli, Adana-1989)





Albay Bremond tarafından il dışına sürülen Saim Bey, İstanbul’a gitmiş, son sınıf derslerini vermiş ve Hukuk Fakültesini bitirmiştir. Cemal Paşa’nın verdiği 400 lira harçlıkla Ankara’ya gelen Saim Bey, kendisine teklif edilen Yıldızeli Müddeiumumîliği ve Bozkır Kaymakamlığı görevlerini kabul etmemiş, Mustafa Kemal Paşa’nın emri ile Feke Kaymakamlığına tayin edilmiştir.(Recep Dalkır, Yiğitlik Günleri, TT Postası Matbaası, İst.1961)









Ermeni kamavorların elinde bulunan Haçin’in 18 Ekim 1920 günü Yüzbaşı Doğan ve Kaymakam Saim Bey tarafından kurtarılmasından sonra Haçın Kaymakamlığına tayin edilen Saim Bey demiştir ki; “Yurdumun muhtelif yerlerinde düşman bulunur, onların pis çizmeleri güzel yurdumuzu kirletirken ben burada bir Kalem Efendisi olarak pasif bir halde duramam. Bu beni çok üzer. Yurdumun taşı toprağı, canlı cansız her şeyi tamamen hürriyetine, istiklaline kavuşmadan yeşil masada oturup keyfime bakarsam bu yurdun ekmeği aşı bana haram olur. Böyle kara günde millet kan ağlarken ben kadife koltukta oturamam.” (Recep Dalkır, Yiğitlik Günleri, TT Postası Matbaası, İst.1961, s.165)





Saim Bey, Güney Cephesi Komutanı Selahattin Adil Paşa tarafından Üsteğmen rütbesi ile Kadirli merkez Komutanlığına, ardından Ceyhan Grup Komutanlığına getirilmiştir. (Recep Dalkır, age, s.167)





Mamure İstasyonu, Osmaniye’den geçen Hicaz demiryolu üstündedir ve işgalci Fransızların elindedir. Saim Bey, Fransız karargâhı olan Mamure İstasyonu’nu almak için harekete geçmiştir.





Kozan Merkez Komutanı Recep (Dalkır) beye 14 Kasım 1336/1920 günü gönderdiği mektubunda Saim Bey samimi duygularını ifade etmiştir; “İnşallah Osmaniye topraklarından gavuru kovan ilk mühim amil biz olacağız. Şehirlerde mühim noktalarda güzel Türk bayrağını çeken ve nihayete kadar yaşatan yine biz olacağız.” (Recep Dalkır, age)





Recep Beye 15 Kasım 1336/1920 günü gönderdiği ikinci mektubunda da aynı hislerini tekrar etmiştir; “Vesikaya hacet yok. Emri yanlarında alıkoysunlar. Mıntıkaların gayrı mahallerden geçerken ‘Hayyalennecat!/Buyurun Cenk Meydanına!’ diye rast gele tebliğat icra etsinler. Allah gibi namus da birdir. Buna varılacak yolu herkes bilir. Bu babta söylenecek ve yapılacak her şey bence fazladır.





Yüce Tanrı İslam Türkü ve diğer kavimleri uyandırsın. Saadet ve huzur-u ebedi pek yakınımıza geldi. Ceyhan Grubu Kumandanı Saim” (Recep Dalkır, age)





Mamure İstasyonunu almak için hazırlıklar tamamlanmıştır.
Kesmeburun Köyü’nden öğleyin hareket eden Saim Bey ve arkadaşları Mamure’ye hâkim bir yerde karargâh kurarak Mamure İstasyonundaki Fransızların hareketlerini gözetlemeye başlamıştır.





Mamurede bir tabura yakın Fransız, Ermeni, Arap asker vardır.





17 Kasım 1920 akşamı, Domuzludağı’nın Mamure İstasyonuna bakan yamacına “1. Cihan harbinde saman veya zahire ambarı olarak yaptırılmış olması muhtemel ve Mamureye 600
-800m mesafede hangar gibi bir yapıya” gelen Saim Bey burada karargâh kurmuşlardır.





Domuzludağı’ndaki bu hareketlilik Fransızlar tarafından anlaşılmıştır. Saim Bey ve arkadaşları Mamure İstasyonuna sızmaya çalışırken Fransızlar tenvir fişekleri atarak bu hareketliliği takibe başlamıştır.





Saim Bey ve arkadaşları Fransızlara görünmemek için aydınlık olunca yatarak, karanlık olunca sıçrayarak İstasyona 50m kadar yaklaşmış, tren hattının meyline yapışıp mevzi almıştır. Bu arada Fransızlar da Mamure İstasyonundan makineli ve otomatik tüfeklerle ateş etmeye başlamıştır.





Bir ara ateşin kesilmesinden yararlanan Saim Bey Fransızların arasında bulunan Cezayirli Müslümanları yanına çekmek için ayağa kalkmış ve haykırmıştır: “Ene müslim, ente müslim: Ben Müslümanım, sen de Müslümansın!” İçerden “Elhamdülillah” sesleriyle beraber karışık sesler çıkmıştır.









Bu esnada Fransızların attığı bomba Saim Beyin kucağında patlamıştır. Feci bir andır.





Saim Bey ağır yaralanmıştır. Vücudunun her yerinden kan sızmaktadır. Yaralarını saracak sargı bezi, pamuk, tentürdiyot bile bulunmadığından silahlardan sedye yapılmış, üzerine bir keçe atılmış, kaputu ile kapatılmış ve karargâha ulaştırılmıştır. Saim Bey son nefeslerini verirken şehirde sabah ezanı okunmaya başlamıştır.





Şehit olan Saim Bey için ağaçlardan yapılan sedye ile arkadaşlarının omuzunda Kozan’a Kabristanına taşınmıştır. Haçın’ı aldıkları zaman Kozan’da davul zurna ile karşılanan kahraman Saim Bey için gözyaşları ile karşılanmıştır.





Saim beyle beraber Mamure’de Şehit Düşenler: 1-Kozanlı Kaymakam Saim Bey, 2-Kozan Ağılıboğaz Köyünden Memiş, 3-Osmaniye’den Kalender Mustafa (Eroğlu), 4-Osmaniye Bahçe Köyünden İbooğlu Mehmet Ağa, 5-Saim beyin Kâtibi Fekeli Kamil, 6-Osmaniye Karayiğitli Köyünden Hanifi Oğlu Mehmet, 7-Kadirli Azaplı Köyünden Küçük Ali, 8-Kadirli Alibeyli Köyünden Kürt Hüseyin, 9-Kadirli Çığşar Köyünden İsmail Kuru, 10-Kadirli’den Çığşar Köyünden Dokuzoğlu Koca, Kaymakam Saim Beyin kahramanlığını anlatan arkadaşı M. Naci hatıralarında diyor ki; “Haçın’ı ıskat ettikten sonra birçok ısrarlara rağmen Kozan’da birkaç gün bile istirahate rıza göstermemiş, Mamure cephesini de deruhte etmişti. Merhum Saim’in karargâhı olan Araplı Karyesine müteveccihen hareket ettik. 18 Teşrinisani 336’da Ceyhan Nehri sahilinde Hürüuşağı Karyesi civarına yetiştiğimizde müteessir birkaç köylüye tesadüf ettik. Nereden geldiklerini sorduk. Araplı’dan geldiklerini söylediler. ‘Kaymakam şehit oldu’ cevabın verdiler. ‘Kaymakam’ demek ‘Saim’ demekti.





Türk gençliği için daima idamesi icap eden, çok asil bir milliyet ve vatanperverlik çığırı açan merhum Saim’in şahadeti şüphesiz ki müteessir ve dil-hun etmiştir.





Mamafih kahramanlık yolunda şehit düşenlerin hatırasını ahfadımızın dimağında yaşatmak bizlere düşen bir borçtur.”(Remzi Oğuz Arık, Adana Ticaret Rehberi-1924)





Kozan İhtiyat Zabitan Cemiyeti merhumun şehadetinden bir müddet sonra resmini taşıyan bir kart bastırmış ve üzerine şunları yazdırmıştır: “Bu genç yalnız aşk, istiklal ve milliyeti söndürülmek üzere tedip edildikten sonra hareket-i milliyenin başladığı gün bütün zincirleri kırarak, tekmil mâniaları aşarak, vatanına yetişen ve açtığı zafer kapılarından tevazu ile girip muvaffakiyetlerine 17 Kasım 1336 günü gecesi Mamure Fethi’ni de ilave ederken kucağında patlayan bir düşman bombası ile şehit düşen Saim’dir.” (Recep Dalkır, age)





Şehid-i muhterem Saim Bey’i ve onunla birlikte şehit düşenleri rahmetle anıyoruz.





İsmet İPEK


Yorumlar (0)
17
açık
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 30 81
2. Fenerbahçe 30 79
3. Trabzonspor 30 49
4. Beşiktaş 30 46
5. Kasımpasa 30 43
6. Başakşehir 30 42
7. Rizespor 30 42
8. Antalyaspor 30 41
9. A.Demirspor 30 39
10. Alanyaspor 30 39
11. Sivasspor 30 38
12. Samsunspor 30 36
13. Kayserispor 30 36
14. Ankaragücü 30 33
15. Hatayspor 30 33
16. Konyaspor 30 33
17. Gaziantep FK 30 31
18. Karagümrük 30 30
19. Pendikspor 30 29
20. İstanbulspor 30 13
Takımlar O P
1. Eyüpspor 27 64
2. Göztepe 27 56
3. Sakaryaspor 27 47
4. Ahlatçı Çorum FK 27 45
5. Kocaelispor 27 45
6. Bodrumspor 27 44
7. Boluspor 27 43
8. Bandırmaspor 27 41
9. Gençlerbirliği 27 40
10. Erzurumspor 27 37
11. Ümraniye 27 33
12. Keçiörengücü 27 32
13. Manisa FK 27 31
14. Şanlıurfaspor 27 27
15. Tuzlaspor 27 27
16. Adanaspor 27 27
17. Altay 27 15
18. Giresunspor 27 7
Takımlar O P
1. Arsenal 28 64
2. Liverpool 28 64
3. M.City 28 63
4. Aston Villa 29 56
5. Tottenham 28 53
6. M. United 28 47
7. West Ham United 29 44
8. Brighton 28 42
9. Wolves 28 41
10. Newcastle 28 40
11. Chelsea 27 39
12. Fulham 29 38
13. Bournemouth 28 35
14. Crystal Palace 28 29
15. Brentford 29 26
16. Everton 28 25
17. Luton Town 29 22
18. Nottingham Forest 29 21
19. Burnley 29 17
20. Sheffield United 28 14
Takımlar O P
1. Real Madrid 29 72
2. Barcelona 29 64
3. Girona 29 62
4. Athletic Bilbao 29 56
5. Atletico Madrid 29 55
6. Real Sociedad 29 46
7. Real Betis 29 42
8. Valencia 28 40
9. Villarreal 29 38
10. Getafe 29 38
11. Las Palmas 29 37
12. Osasuna 29 36
13. Deportivo Alaves 29 32
14. Mallorca 29 30
15. Rayo Vallecano 29 29
16. Sevilla 29 28
17. Celta Vigo 29 27
18. Cadiz 29 22
19. Granada 28 14
20. Almeria 29 13