14.04.2022, 11:09

Emekliyken çalışmanın farkı ne?

Av. Ozan Bardakçı

Diğer adı “yaşlılık aylığı” olan emekli aylığı bağlandı diye sigortalıların hepsi çalışma hayatından çekilmiyor elbette. Emekli olduktan sonra çalışma hayatına devam eden sigortalılar da var.

Emekli aylığı bağlandıktan sonra hangi statüden emekli olduğunuzun pek bir önemi yok. Önemli olan hangi statüde yeniden çalışmaya başlayacağınız. Yeniden çalışmaya başladığınız statüye göre emekli aylığınızın durumu değişiyor.

4/1-c sigortalılığı memuriyeti ifade ediyor. Emekli olduktan sonra memur olarak çalışmaya başlayan ve 4/1-c sigortalısı olan kişilerin aylıkları (5335 sk. md.30/4 hariç) kesiliyor. Çalışmaları daha sonra yeni hesaplanacak aylıklarında değerlendiriliyor.

4/1-b sigortalılığı esnaf, tüccar gibi kendi nam ve hesabına çalışan kişileri ifade ediyor. Hangi statüden olursa olsun emekli olduktan sonra Bağ-Kurlu olarak kendi nam ve hesabına çalışan kişilerin aylıkları kesilmiyor. 2016 yılına kadar SGDP kesintisi adında emekli maaşından %15 ve %10 kesinti yapılıyordu. 2016 yılında Bağ-Kurludan SGDP kesintisi kaldırıldı.

4/1-a sigortalılığı işçileri ifade ediyor. “Hizmet akdiyle bir veya birden çok işveren tabi çalışmak.” Geniş bir çalışma biçimi. Bu nedenle her çalışma/hizmet akdi içerisinde 4/1-a barındırıyor.

Emekli olduktan sonra herhangi bir işveren ile hizmet akdi kuran kişiler yeniden sigortalı oluyor. Bu kişilerin emekli aylıkları kesilmiyor. Emekli aylığından kesinti de yapılmıyor. Ama yeni çalışma ilişkisinde prime esas kazanç olması gerekiyor. Yeni çalışma ilişkisindeki prime esas kazancın %22,5 oranında işveren tarafından %7,5 oranında işçi tarafından ödeniyor. Ayrıca işveren iş kazası ve meslek hastalığı riski için %2 oranında kısa vadeli sigorta primi ödüyor. Emeklilik sonrası çalışmalar mevcut emekli aylığında değerlendirilmiyor. Yani %30 oranındaki SGDP priminin herhangi bir karşılığı bulunmuyor.

Kısa vadeli sigorta kolları bakımından hastalık sigortası emekli çalışanlar için geçerli değil. Yani hastalık nedeniyle iş göremezlik ödeneği alamıyorlar.

İş kazası ve meslek hastalığı sigortası emekli çalışanlar için de uygulanıyor. Emekli çalışan iş kazası geçirirse veya çalışmasında kaynaklı bir meslek hastalığına tutulursa iş göremezlik geliri bağlanabiliyor. İş göremezliğin oranına göre gelir bağlanıyor. Aynı zamanda emekli olduğu için emekli aylığının tamamını iş göremezlik gelirinin de yarısını alıyor. Bu arada çalışmaya devam edebilir.

Emekliyken çalışanlar sağlık hizmetlerinden faydalanırken de emekli kişilerle aynı uygulamaya tabiler. Kendileri sigortalı olsalar da emekli aylıklarından dolayı katılım payını %20 yerine %10 olarak ödüyorlar.

4/1-b sigortalıların aylıkları talep halinde kesiliyor. Ama pek uygulaması yok. Niye aylığını kestirsin ki emekli. Aylık kesilmediği için emekli olduktan sonra Bağ-Kur faaliyeti yürüten kişiler “sigortalı sayılmıyor”. Sigortalı sayılmadıkları için prim de ödemiyorlar. Prim ödemedikleri için kendi işyerinde iş kazası veya kendi işinden dolayı meslek hastalığı sigortasından da faydalanamıyorlar.

Örneğin Emre adında bir emekli oyuncakçı dükkânı açmış olsun. Emre patron (Bağ-Kur) herhangi bir prim ödemesi yapmıyor. Başka bir emekli Erdem ise Emre’nin yanında çalışmaya başlıyor. Erdem çalışan (SSK) durumunda olduğu için %30 oranında SGDP primi ödeniyor. Bir de %2 kısa vadeli sigorta primi.

İşyerinde bir kaza meydana gelirse Emre sigortalı sayılmadığı için herhangi bir haktan yararlanamıyor. Şayet 4/1-a sigortalısı Erdem kazadan zarar görürse iş göremezlik geliri bağlanabiliyor.

Emekli aylığı almakta iken çalışmayan başlayanlara ilişkin farklı uygulamalar bulunuyor. Ama bu farklı uygulamalar 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce sigortalı olanlar için geçerli. Ekim 2008’den sonra sigortalı olanlar emekli olduktan sonra 4/1-a (SSK) lı çalışırlarsa aylıklarının tamamı kesiliyor.

Site: vergialgi

#emekli çalışma #iş kazası #yeniden sigortalı #prime esas kazanç #Emekli olduktan sonra memur #emekli olduktan sonra Bağ-Kurlu #yaşlılık aylığı #katılım payı

Yazarın Önceki Makalesi Yazarın Sonraki Makalesi

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	33	90
2. Fenerbahçe	33	86
3. Trabzonspor	33	55
4. Beşiktaş	33	51
5. Başakşehir	33	49
6. Rizespor	33	48
7. Kasımpasa	33	46
8. Antalyaspor	33	45
9. Alanyaspor	33	45
10. Sivasspor	33	45
11. A.Demirspor	33	41
12. Samsunspor	33	39
13. Ankaragücü	33	37
14. Kayserispor	33	37
15. Konyaspor	33	36
16. Gaziantep FK	33	34
17. Hatayspor	33	33
18. Karagümrük	33	33
19. Pendikspor	33	30
20. İstanbulspor	33	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	31	69
2. Göztepe	31	63
3. Ahlatçı Çorum FK	31	55
4. Sakaryaspor	31	54
5. Bodrumspor	31	52
6. Kocaelispor	31	52
7. Bandırmaspor	31	47
8. Boluspor	31	47
9. Gençlerbirliği	31	47
10. Erzurumspor	31	42
11. Ümraniye	31	37
12. Manisa FK	31	36
13. Keçiörengücü	31	36
14. Şanlıurfaspor	31	34
15. Tuzlaspor	31	33
16. Adanaspor	31	32
17. Altay	31	15
18. Giresunspor	31	7

Takımlar	O	P
1. Arsenal	34	77
2. M.City	33	76
3. Liverpool	34	74
4. Aston Villa	34	66
5. Tottenham	32	60
6. M. United	33	53
7. Newcastle	33	50
8. West Ham United	34	48
9. Chelsea	32	47
10. Bournemouth	34	45
11. Brighton	33	44
12. Wolves	34	43
13. Fulham	34	42
14. Crystal Palace	34	39
15. Brentford	34	35
16. Everton	34	33
17. Nottingham Forest	34	26
18. Luton Town	34	25
19. Burnley	34	23
20. Sheffield United	34	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	32	81
2. Barcelona	32	70
3. Girona	32	68
4. Atletico Madrid	32	61
5. Athletic Bilbao	32	58
6. Real Sociedad	32	51
7. Real Betis	32	48
8. Valencia	32	47
9. Villarreal	32	42
10. Getafe	32	40
11. Osasuna	32	39
12. Sevilla	32	37
13. Las Palmas	32	38
14. Deportivo Alaves	32	35
15. Rayo Vallecano	32	34
16. Mallorca	32	31
17. Celta Vigo	32	31
18. Cadiz	32	25
19. Granada	32	18
20. Almeria	32	14