16.11.2022, 17:09 38

Ayıplı mallarda değişim sorunu

Son günlerde bizlere ulaşan tüketicilerimiz, ayıplı mallarda değişim haklarını kullanmak istediklerinde, satıcıların değişimden kaçınarak, genellikle stoklarında aynı malın bulunmadığını ileri sürerek, değişim yerine para iadesi teklifinde bulunduklarını belirtiyorlar. Aynı şekilde bazı sigorta şirketlerinin, sigortalı cep telefonu, bilgisayar gibi ürünlerde, onarım ya da değişim yerine, ürünü tam hasarlı (Pert) sayarak bedel ödemeyi teklif ettikleri görülmektedir.

Yüksek enflasyona bağlı olarak, mal ve hizmet fiyatlarında ortaya çıkan artışlar, mal ve hizmet fiyatlarında önceki yıllara göre aşırı farklılıklar ortaya çıkarmıştır. Bu durum, ayıplı bir mal ile karşı karşıya kalan tüketicilerimizin ekonomik çıkarlarının korunması ve maddi zararlarının tazmini açısından büyük önem taşımaktadır.

Yürürlükteki 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un temel amaçları arasında ”Tüketicilerin ekonomik çıkarlarını koruyucu, zararlarını tazmin edici önlemleri almak” bulunmaktadır. Bu Kanun kapsamında, ayıplı mallarda tüketicinin seçimlik hakları 11/1. maddede belirlenmiştir.

Buna göre tüketiciler;

a) Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme (Bedel iadesi),
b) Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme,
c) Aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme,
ç) İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteme,

Seçimlik haklarından birini kullanabilir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür.

Yukarıdaki 11/1 (ç) madde hükmünden anlaşılacağı üzere, “satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteme” tüketicinin seçimlik hakları arasında bulunmaktadır. Ancak, fıkra hükmünün başında yer alan “İmkân varsa” ibaresi, tüketicilerin bu haklarını (Değişim hakkı) kullanımını olumsuzluk etkilemektedir.

Fıkra hükmünde yer alan “İmkân varsa” ibaresinden ne anlaşılması gerektiği, satıcılar açısından imkânsızlığın neler olduğu, bunun ispatının nasıl sağlanacağı gibi hususlar belirsizlik taşımakta ve tüketicilerimiz aleyhine sonuçlar doğurmaktadır.

Nitekim yazımızın başında da ifade ettiğimiz gibi bazı satıcılarımız, stokta/üretimde aynı mal bulunmuyor gerekçesiyle ayıplı malların değişiminden kaçınmakta, rayiç değer üzerinden bir başka malı teklif ederek, aradaki fiyat farkını tüketiciden talep etmektedir. Bu durumda tüketici, uzun yıllar kullanmak üzere satın aldığı bir maldan ayıplı olması nedeniyle yarar sağlayamamakta, değişim hakkını da satıcının imkânsızlığı nedeniyle kullanamamaktadır.

Enflasyonist dönemde tüketicilerimizin yaşadığı maddi zararları gidermek amacıyla, ayıplı mallarda değişim yerine bedel iadelerinde, piyasa rayiç değerlerinin dikkate alınması gerekmektedir. Ayrca, fıkra hükmünde yer alan “İmkân varsa” ibaresinin madde hükmünden kaldırılması tüketicilerimizin ekonomik çıkarlarının korunması ve maddi zararlarının giderilmesi açısından yararlı olacaktır.

Öte yandan, cep telefonu, bilgisayar gibi malların sigorta yaptırılması halinde, sigorta poliçesinin teminat kapsamına nelerin dâhil olduğuna bakılmalı, bedel iadelerinde sigortalı malın o günkü piyasa rayiç fiyatının esas alınacağı poliçe teminat kapsamına mutlaka dâhil edilmelidir.

Ticaret Bakanlığı’nın son günlerde artan mağduriyetler ile ilgili araştırma ve denetimler yapması, tüketicilerimizi koruyacak tedbirler alması yerinde olacaktır.

Yararlı olması temennisiyle, saygılarımla… 16.11.2022

Levent KÜÇÜK
Genel Başkan
Tüketiciler Derneği (TÜDER)
 

Yorumlar (0)
Namaz Vakti 29 Mart 2023
İmsak
Güneş
Öğle
İkindi
Akşam
Yatsı
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 25 60
2. Fenerbahçe 24 54
3. Beşiktaş 25 49
4. A.Demirspor 25 45
5. Trabzonspor 25 44
6. Başakşehir 24 41
7. Kayserispor 25 38
8. Konyaspor 25 34
9. Karagümrük 24 31
10. Antalyaspor 25 28
11. Alanyaspor 25 28
12. Sivasspor 25 27
13. Kasımpaşa 25 26
14. Gaziantep FK 25 25
15. Ankaragücü 24 25
16. İstanbulspor 24 24
17. Giresunspor 24 23
18. Hatayspor 24 23
19. Ümraniye 25 22
Takımlar O P
1. Samsunspor 28 60
2. Eyüpspor 27 53
3. Pendikspor 27 50
4. Rizespor 26 49
5. Sakaryaspor 27 49
6. Keçiörengücü 28 47
7. Bodrumspor 27 42
8. Manisa FK 26 42
9. Göztepe 27 41
10. Boluspor 27 41
11. Bandırmaspor 26 40
12. Tuzlaspor 27 28
13. Erzurumspor 26 25
14. Altay 27 25
15. Adanaspor 28 25
16. Altınordu 27 23
17. Gençlerbirliği 27 21
18. Denizlispor 28 17
19. Yeni Malatyaspor 28 16
Takımlar O P
1. Arsenal 28 69
2. M.City 27 61
3. M. United 26 50
4. Tottenham 28 49
5. Newcastle 26 47
6. Liverpool 26 42
7. Brighton 25 42
8. Brentford 27 42
9. Fulham 27 39
10. Chelsea 27 38
11. Aston Villa 27 38
12. Crystal Palace 28 27
13. Wolves 28 27
14. Leeds United 27 26
15. Everton 28 26
16. Nottingham Forest 27 26
17. Leicester City 27 25
18. West Ham United 26 24
19. Bournemouth 27 24
20. Southampton 28 23
Takımlar O P
1. Barcelona 26 68
2. Real Madrid 26 56
3. Atletico Madrid 26 51
4. Real Sociedad 26 48
5. Real Betis 26 45
6. Villarreal 26 41
7. Athletic Bilbao 26 36
8. Rayo Vallecano 26 36
9. Osasuna 26 34
10. Celta Vigo 26 34
11. Mallorca 26 32
12. Girona 26 31
13. Getafe 26 29
14. Sevilla 26 28
15. Cadiz 26 28
16. Real Valladolid 26 28
17. Espanyol 26 27
18. Valencia 26 26
19. Almeria 26 26
20. Elche 26 13