İzmit Körfezi dip çamurundan kurtuluyor

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ortaklığında hayata geçirilen "İzmit Körfezi Doğu Baseni Dip Çamurunun Temizlenmesi, Susuzlaştırılması ve Bertaraf Hizmeti Projesi" doğrultusunda İzmit Körfezi'nin doğu yakasında dip çamuru temizliği yapılıyor.

İzmit ilçesinde eski fuar alanı mevkisinde 70 dönüm alana kurulan şantiyede, denize yerleştirilen borular vasıtasıyla gemilerin yardımıyla çekilen çamur, tarama ve susuzlaştırma işlemlerinden geçirilmesinin ardından depolama alanına taşınıyor.

İzmit Körfezi'nden 8 milyon ton dip çamurunun karaya çıkarılması hedeflenen çalışmada, 7 ayda 32 hektarlık alan temizlendi.

- "Biyoçeşitlilğin geri kazanılmasını hedefliyoruz"

Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanı Mesut Önem, AA muhabirine, şantiye hazırlığının yaklaşık 6 ay sürdüğünü, mayısta dip çamur temizliğine başladıklarını söyledi.

Projenin İzmit Körfezi'nin doğu kısmında yaklaşık 468 hektarlık alanı ve 15 metre derinliği kapsadığını belirten Önem, bu alanda biyoçeşitlilik açısından ciddi sorunların yaşandığını, su sirkülasyonunun düşük olduğunu, çamurun koku, bulanıklık ve alg patlamalarını tetiklediğini anlattı.

Yaklaşık 8 milyon ton çamurun çekileceğini dile getiren Önem, "En önemli hedefimiz; biyolojik değişimlerin tekrarlanmasını engellemek, müsilaj (deniz salyası) ya da alg patlamalarının tekrarını engellemek. İzmit Körfezi yaklaşık 50 kilometre uzunluğunda. Temizlik yapılan alana gelene kadar biyoçeşitlik anlamında 40 çeşit balık türü var. Bu bölgeye geldiğimizde İstanbul Üniversitesiyle yaptığımız örnekleme çalışmalarında, bunun 4'e kadar düştüğünü görebiliyoruz. Bu biyoçeşitliliği tekrar kazanmak, en önemli hedefimiz." ifadelerini kullandı.

Çamurun alandan vakumlu sistemle gemiler aracığıyla kıyıya çıkarıldığını, katı ve sıvının birbirinden ayrıştırıldığını, temizlenen suyun tekrar denize verildiğini belirten Önem, çamur kısmının da geotekstil tüplere alındığını kaydetti.

- "100 yılda biriken çamuru deniz ekosisteminden alıyoruz"

Şantiyede 120 personelin çalıştığını ifade eden Önem, "Yaklaşık saatte 3 bin metreküp çamur basıyoruz. Bu çamuru burada yöneterek bertarafını sağlıyoruz. Şu ana kadar denizde 32 hektarlık bir alanı temizledik. Yaklaşık 200 bin metreküp çamuru bertaraf sahasına götürdük." dedi.

Önem, çalışmayı 2026 yılının sonunda bitirmeyi hedeflediklerine değinerek "Toplam 3 bin 500 tüp kullanacağız. Bu tüpün 250'sini kullandık. Yüzde 5 ila 10 arasında bir seviyedeyiz. Çamuru çektikçe deniz ekosistemindeki iyileşmeyi gözlemliyoruz." diye konuştu.

Çekilen çamurun depolandığını, bir taraftan da Kocaeli Üniversitesi (KOÜ) ile AR-GE çalışmaları yürüttüklerini anlatan Önem, KOÜ İnşaat Mühendisliği ile laboratuvarda dip çamurundan tuğla, briket, kiremit yapılması konusunda çalışma gerçekleştirdiklerini bildirdi.

Önem, AR-GE çalışmalarını fizibilite sonuçlarına göre geliştirmeyi amaçladıklarını, çıkan çamurun geri dönüşümünün de doğayı korumak açısından önemli olduğunu vurguladı.

STK'ler, üniversiteler, kamu kurumları ve öğrencilerin projeyi merak ettiğini dile getiren Önem şunları kaydetti:

"Hem Avrupa hem de dünyadan birçok gazeteci ya da bu konuda araştırması olan insanları burada ağırlıyoruz. Almanya ve Kanada'dan gelen 2 gazeteci tesisi gezdi. Bu proje hem Avrupa çapında hem dünya çapında ses getiren, örnek bir proje. Projemizi önemsiyoruz ve geleceğimizle ilgili hedeflerimizi bu yönde belirledik. Dünyada temizlik anlamında böyle bir proje yok. Burada bir kazı yapıp bir derinleştirme çalışması yapmıyoruz. Burada bir temizlik projesi yapıyoruz. Marmara Denizi'nin en doğu kısmında 100 yılda biriken çamuru deniz ekosisteminden alıyoruz. Bu deniz ekosistemi için çok önemli, geleceğimiz için çok önemli."