14.12.2021, 13:45

Sigortasız işçilere hazır mıyız?

Av. Ozan Bardakçı

Teknoloji güzel şey doğrusu. Hayatımızı her geçen gün kolaylaştırıyor. Evlerimiz, otomobillerimiz, iletişim araçlarımız yeni teknolojilerden etkileniyor.

Teknolojinin gelişimi bize de, birçok işi yapmayı bıraktırıyor aynı zamanda. Nitekim “kaybolan meslekler” başlıklı yazılara sıklıkla rastlıyoruz. Meslekler kaybolsa da yapılan iş, daha az işgücüyle yapılıyor aslında.

Otomasyon teknolojileri işgücü ihtiyacını azaltıyor, seri üretimi hızlandırıyor, milimetrik hesaplar yapıyor… Dahası bunları yaparken sigorta, sendika, maaş zammı, hastalık parası, doğum izni, çocuk parası, evlenme ikramiyesi, kıdem tazminatı gibi işverenin canını sıkan şeyler de istemiyor. Böyle işçiyi kim istemez ki.

Avrupa Birliğinin yürütme organı olan Avrupa Komisyonunun bu yılın başındaki duyurusuna göre 2035 yılından sonra fosil yakıtlı (benzin, motorin, LPG) otomobillerin satışı yasaklanıyor. Bu araçların yerini elektrikli otomobiller alacak. Tabi üretim süreçleri ve özneleri de değişecek haliyle.

Avrupa Otomobil Tedarikçileri Birliği (CLEPA) geçtiğimiz ay yayımladığı -100 firmayı kapsayan- raporda, AB’nin bu kararı doğrultusunda 2030 yılına kadar yaklaşık 500 bin otomotiv sektörü çalışanının işinden olacağı belirtiliyor. Raporda elektrikli araç imalatının 2030-2040 yılları arasında 226 bin yeni istihdama ihtiyaç duyabileceği de yer alıyor. Bunun anlamı istihdamdaki azalışınen az 275 bin olacağı.

Yalnızca otomotiv sektörü değil istihdamın azaldığı alanlar. Başka birçok alanda da otomasyon teknolojileri insanların yerini almaya devam ediyor. Bu sektörlerden diğer bir tanesi de hepimizin günden güne daha çok kullandığı bankacılık sektörü.

Ülkemizde bankacılık sektöründe son on yılda hızlı bir gelişme yaşandı. Yapabileceğimiz işlemlerin sayısı arttığı gibi zaman bakımından da birçok sınır aşıldı. Bunun en basit örneği cep telefonumuzla 7/24 hemen hemen bütün bankacılık işlemlerini yapabiliyor oluşumuz.

Hizmet kalitesi ve kapasitesi artışının emek ve sermaye karşılığının olması gerekiyor elbette. Sermaye yönünden artış konumuz değil ancak emek yönüyle son on yılda artış yerine azalışla karşılaşıyoruz.

2010’lı yılların başında 77 milyon olan nüfusumuz 2020 sonuna gelindiğinde yaklaşık %10 artışla 84 milyona ulaşmış durumda. Bankacılık sektörüne baktığımızda ise şube ve çalışan sayısında nüfusumuzun aksine azalış var.

Türkiye Bankalar Birliği verilerine göre 2014 sonunda 200.886 olan çalışan sayısı 2020 sonunda 184.694’e gerilemiş; şube sayısı ise 11.223’ten 9.863’e.

Ülkemizde 2014-2020 Bankacılık Sektörü Çalışan ve Şube Sayıları

*Yıl*	*Çalışan Sayısı*	*Şube Sayısı*
2014	200.886	11.223
2015	201.205	11.193
2016	196.696	10.781
2017	193.504	10.550
2018	192.313	10.454
2019	186.837	10.199
2020	184.694	9.863

Tablodan anlaşılacağı üzere bankacılık sektöründe her yıl şube ve çalışan sayısında azalma yaşanıyor. Dolayısıyla istihdam düzeyi de azalıyor.

İstihdam düzeyindeki azalmaya otomotiv ve bankacılık dışındaki diğer sektörlerden de örnek gösterilebilir. Bu azalma otomasyonla birlikte insan emeğinin yerini sigortasız, maaşsız ve sendikasız işgücüne bıraktığını da gösteriyor bir bakıma. Sosyal güvenlik açısından bakıldığında ise emekli (pasif) sayımız artarken onlara maaş ödeyecek olan sigortalı (aktif) sayımızda aynı artış gözlenmiyor.

Hal böyle olunca önümüzde on yıllarda sürdürülebilir bir sosyal güvenlik sistemi için yeni politikalar olmazsa olmaz görünüyor.

Demem o ki nüfus artışı, beklenen ömürde uzama ve prim gelirlerinin azalması gibi sebepler önümüzdeki on yıllarda yeni bir yaş kademelendirmesi ve yeni bir EYT kitlesine gebe gibi duruyor.

Kaynaklar:

1-Bloomberght
2-Türkiye Bankalar Birliği

Site: https://vergialgi.net/

#Sigortasız işçi #sosyal güvenlik #Ozan Bardakçı #sektör

Yazarın Sonraki Makalesi

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	34	93
2. Fenerbahçe	34	89
3. Trabzonspor	33	55
4. Başakşehir	34	52
5. Beşiktaş	34	51
6. Kasımpasa	34	49
7. Sivasspor	34	48
8. Rizespor	33	48
9. Antalyaspor	33	45
10. Alanyaspor	33	45
11. A.Demirspor	34	41
12. Samsunspor	34	39
13. Ankaragücü	33	37
14. Kayserispor	33	37
15. Konyaspor	34	36
16. Gaziantep FK	33	34
17. Hatayspor	34	33
18. Karagümrük	33	33
19. Pendikspor	33	30
20. İstanbulspor	33	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	31	69
2. Göztepe	31	63
3. Ahlatçı Çorum FK	31	55
4. Sakaryaspor	31	54
5. Bodrumspor	31	52
6. Kocaelispor	31	52
7. Bandırmaspor	31	47
8. Boluspor	31	47
9. Gençlerbirliği	31	47
10. Erzurumspor	31	42
11. Ümraniye	31	37
12. Manisa FK	31	36
13. Keçiörengücü	31	36
14. Şanlıurfaspor	31	34
15. Tuzlaspor	31	33
16. Adanaspor	31	32
17. Altay	31	15
18. Giresunspor	31	7

Takımlar	O	P
1. Arsenal	34	77
2. M.City	33	76
3. Liverpool	35	75
4. Aston Villa	35	67
5. Tottenham	32	60
6. M. United	34	54
7. Newcastle	34	53
8. West Ham United	35	49
9. Chelsea	33	48
10. Wolves	35	46
11. Bournemouth	34	45
12. Brighton	33	44
13. Fulham	35	43
14. Crystal Palace	35	40
15. Everton	35	36
16. Brentford	35	35
17. Nottingham Forest	34	26
18. Luton Town	35	25
19. Burnley	35	24
20. Sheffield United	35	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	33	84
2. Girona	33	71
3. Barcelona	32	70
4. Atletico Madrid	33	64
5. Athletic Bilbao	33	58
6. Real Sociedad	33	51
7. Real Betis	32	48
8. Valencia	32	47
9. Getafe	33	43
10. Villarreal	32	42
11. Osasuna	32	39
12. Deportivo Alaves	33	38
13. Sevilla	32	37
14. Las Palmas	33	37
15. Rayo Vallecano	32	34
16. Mallorca	32	31
17. Celta Vigo	33	31
18. Cadiz	32	25
19. Granada	32	18
20. Almeria	33	14