14.12.2021, 13:45

Sigortasız işçilere hazır mıyız?

Av. Ozan Bardakçı

Teknoloji güzel şey doğrusu. Hayatımızı her geçen gün kolaylaştırıyor. Evlerimiz, otomobillerimiz, iletişim araçlarımız yeni teknolojilerden etkileniyor.

Teknolojinin gelişimi bize de, birçok işi yapmayı bıraktırıyor aynı zamanda. Nitekim “kaybolan meslekler” başlıklı yazılara sıklıkla rastlıyoruz. Meslekler kaybolsa da yapılan iş, daha az işgücüyle yapılıyor aslında.

Otomasyon teknolojileri işgücü ihtiyacını azaltıyor, seri üretimi hızlandırıyor, milimetrik hesaplar yapıyor… Dahası bunları yaparken sigorta, sendika, maaş zammı, hastalık parası, doğum izni, çocuk parası, evlenme ikramiyesi, kıdem tazminatı gibi işverenin canını sıkan şeyler de istemiyor. Böyle işçiyi kim istemez ki.

Avrupa Birliğinin yürütme organı olan Avrupa Komisyonunun bu yılın başındaki duyurusuna göre 2035 yılından sonra fosil yakıtlı (benzin, motorin, LPG) otomobillerin satışı yasaklanıyor. Bu araçların yerini elektrikli otomobiller alacak. Tabi üretim süreçleri ve özneleri de değişecek haliyle.

Avrupa Otomobil Tedarikçileri Birliği (CLEPA) geçtiğimiz ay yayımladığı -100 firmayı kapsayan- raporda, AB’nin bu kararı doğrultusunda 2030 yılına kadar yaklaşık 500 bin otomotiv sektörü çalışanının işinden olacağı belirtiliyor. Raporda elektrikli araç imalatının 2030-2040 yılları arasında 226 bin yeni istihdama ihtiyaç duyabileceği de yer alıyor. Bunun anlamı istihdamdaki azalışınen az 275 bin olacağı.

Yalnızca otomotiv sektörü değil istihdamın azaldığı alanlar. Başka birçok alanda da otomasyon teknolojileri insanların yerini almaya devam ediyor. Bu sektörlerden diğer bir tanesi de hepimizin günden güne daha çok kullandığı bankacılık sektörü.

Ülkemizde bankacılık sektöründe son on yılda hızlı bir gelişme yaşandı. Yapabileceğimiz işlemlerin sayısı arttığı gibi zaman bakımından da birçok sınır aşıldı. Bunun en basit örneği cep telefonumuzla 7/24 hemen hemen bütün bankacılık işlemlerini yapabiliyor oluşumuz.

Hizmet kalitesi ve kapasitesi artışının emek ve sermaye karşılığının olması gerekiyor elbette. Sermaye yönünden artış konumuz değil ancak emek yönüyle son on yılda artış yerine azalışla karşılaşıyoruz.

2010’lı yılların başında 77 milyon olan nüfusumuz 2020 sonuna gelindiğinde yaklaşık %10 artışla 84 milyona ulaşmış durumda. Bankacılık sektörüne baktığımızda ise şube ve çalışan sayısında nüfusumuzun aksine azalış var.

Türkiye Bankalar Birliği verilerine göre 2014 sonunda 200.886 olan çalışan sayısı 2020 sonunda 184.694’e gerilemiş; şube sayısı ise 11.223’ten 9.863’e.

Ülkemizde 2014-2020 Bankacılık Sektörü Çalışan ve Şube Sayıları

*Yıl*	*Çalışan Sayısı*	*Şube Sayısı*
2014	200.886	11.223
2015	201.205	11.193
2016	196.696	10.781
2017	193.504	10.550
2018	192.313	10.454
2019	186.837	10.199
2020	184.694	9.863

Tablodan anlaşılacağı üzere bankacılık sektöründe her yıl şube ve çalışan sayısında azalma yaşanıyor. Dolayısıyla istihdam düzeyi de azalıyor.

İstihdam düzeyindeki azalmaya otomotiv ve bankacılık dışındaki diğer sektörlerden de örnek gösterilebilir. Bu azalma otomasyonla birlikte insan emeğinin yerini sigortasız, maaşsız ve sendikasız işgücüne bıraktığını da gösteriyor bir bakıma. Sosyal güvenlik açısından bakıldığında ise emekli (pasif) sayımız artarken onlara maaş ödeyecek olan sigortalı (aktif) sayımızda aynı artış gözlenmiyor.

Hal böyle olunca önümüzde on yıllarda sürdürülebilir bir sosyal güvenlik sistemi için yeni politikalar olmazsa olmaz görünüyor.

Demem o ki nüfus artışı, beklenen ömürde uzama ve prim gelirlerinin azalması gibi sebepler önümüzdeki on yıllarda yeni bir yaş kademelendirmesi ve yeni bir EYT kitlesine gebe gibi duruyor.

Kaynaklar:

1-Bloomberght
2-Türkiye Bankalar Birliği

Site: https://vergialgi.net/

#Sigortasız işçi #sosyal güvenlik #Ozan Bardakçı #sektör

Yazarın Sonraki Makalesi

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	31	80
2. Fenerbahçe	31	75
3. Samsunspor	32	54
4. Beşiktaş	31	52
5. Eyüpspor	32	50
6. Başakşehir	31	48
7. Trabzonspor	31	45
8. Göztepe	31	43
9. Konyaspor	32	43
10. Kasımpaşa	31	42
11. Gaziantep FK	31	42
12. Kayserispor	31	40
13. Antalyaspor	31	40
14. Rizespor	31	37
15. Sivasspor	32	34
16. Alanyaspor	31	34
17. Bodrum FK	32	34
18. Hatayspor	31	19
19. A.Demirspor	31	-2

Takımlar	O	P
1. Kocaelispor	36	69
2. Karagümrük	36	63
3. Gençlerbirliği	36	62
4. Bandırmaspor	36	60
5. İstanbulspor	36	58
6. Erzurumspor	36	58
7. Iğdır FK	36	55
8. Boluspor	36	55
9. Amed Sportif	36	54
10. Ümraniye	36	53
11. Esenler Erokspor	36	52
12. Keçiörengücü	36	51
13. Ahlatçı Çorum FK	36	51
14. Sakaryaspor	36	48
15. Pendikspor	36	45
16. Manisa FK	36	44
17. Ankaragücü	36	42
18. Şanlıurfaspor	36	40
19. Adanaspor	36	30
20. Yeni Malatyaspor	36	-21

Takımlar	O	P
1. Liverpool	34	82
2. Arsenal	34	67
3. Newcastle	34	62
4. M.City	34	61
5. Chelsea	34	60
6. Nottingham Forest	33	60
7. Aston Villa	34	57
8. Fulham	34	51
9. Brighton	34	51
10. Bournemouth	34	50
11. Brentford	33	46
12. Crystal Palace	34	45
13. Wolves	34	41
14. M. United	34	39
15. Everton	34	38
16. Tottenham	34	37
17. West Ham United	34	36
18. Ipswich Town	34	21
19. Leicester City	34	18
20. Southampton	34	11

Takımlar	O	P
1. Barcelona	33	76
2. Real Madrid	33	72
3. Atletico Madrid	33	66
4. Athletic Bilbao	33	60
5. Villarreal	33	55
6. Real Betis	33	54
7. Celta Vigo	33	46
8. Osasuna	33	44
9. Mallorca	33	44
10. Real Sociedad	33	42
11. Rayo Vallecano	33	41
12. Getafe	33	39
13. Espanyol	33	39
14. Valencia	33	39
15. Sevilla	33	37
16. Girona	33	35
17. Deportivo Alaves	33	34
18. Las Palmas	33	32
19. Leganes	33	30
20. Real Valladolid	33	16