18.01.2022, 17:38

Peki, bizim emekli aylığı nasıl ödenecek?

Av. Ozan Bardakçı

“Nesillerin arası aktarım” kavramının iktisadi ve sosyal karşılığı muhtemelen sosyal güvenlik sistemidir. Çalışmadığınız dönemde, çalıştığınız dönemler için emekli maaşı alırsınız.

Çalıştığımız dönemde sisteme para aktarırız. Emekli olanlar da o paradan maaş alır. Biz emekli olduğumuzda ise bizden sonra sisteme girenler sisteme para aktarır, biz de oradan emekli maaşı alırız.

Sisteme yeni katılan sayısı azaldıkça, pasif durumda olup sistemden aylık alanlar zor duruma düşer. Sisteme hiç katılan olmazsa sistem kısa bir süre sonra çöker. Ponzi (1) sistemlerine benziyor gibi.

Sisteme katılım önemlidir elbette. Bir de işin sisteme katılan ile sistemden alınan boyutu vardır. Yani ne kadar sürede ne kadar prim ödedin, ne kadar sürede ne kadar aylık aldın?

- Kişi yatırdığından fazla alıyorsa sistem bonkör,

- Kişi yatırdığı kadar alıyorsa sistem denk,

- Kişi yatırdığından az alıyorsa sistem reforma ihtiyaç duyuyor

demektir. Şayet bonkör sistem gelecek tasarrufu yapmıyorsa zaman içinde reforma ihtiyaç duyar hale gelebilir. Bu nedenle sosyal güvenlik harcamalarında gelir gider dengesini gözetilmek zorundadır.

Tablo 1. SGK Gelir-Gider Dengesi (2) (*Bin TL)

Yıl	Prim geliri	Emekli aylığı	Sağlık gideri	Toplam gider	Karşılama oranı
2016	184.445.994	185.157.568	67.992.868	253.150.436	%72,9
2017	208.064.459	209.545.653	77.632.066	287.177.719	%72,5
2018	255.619.125	245.105.705	91.512.240	336.617.945	%75,9
2019	293.828.025	298.614.722	110.697.418	409.312.140	%71,8
2020	323.181.066	343.045.567	135.673.782	478.719.349	%67,5

2020 (3) yılına kadar son beş yıldaki gelir gider dengesi tablodaki şekilde. Yatan primler emekli aylıklarını ancak karşılayabiliyor. Bir de sağlık gideri eklenince karşılama oranı %70’lerde.

Prim gelirlerine kanun gereği %25 devlet katkısı eklenir. Devlet katkısı eklendikten sonra da gelirler giderleri karşılamazsa bütçeden transfer ödemesi gerçekleştirilir. Yani Hazine’den, vergilerden…

Tablo 2. SGK Bütçe Transferleri 1.000 TL (2016-2020, Teşvikler, Ek ödemeler ve Devlet katkısı dahil)

Yıl	Bütçe Transferi	Değişim %	GSYH’ye Oranı %
2016	108.073.487	36,7	4,11
2017	128.182.906	18,6	4,09
2018	150.530.375	17,4	4,00
2019	196.797.506	30,7	4,56
2020	248.846.194	26,4	4,93

Son beş yılda bütçeden yapılan transferler sürekli artış göstermiş. Dolayısıyla gayri safi yurtiçi hasıla denen o yıl ülkede üretilen tüm mal ve hizmetlerin toplam değerinin yaklaşık %5’i sosyal güvenlik harcamalarına aktarılmış.

Önümüzdeki yıllarda; emekli aylığı alt sınırının 1.500 TL’den 2.500 TL’ye çıkarılması, kamu görevlilerine 3600 ekgösterge verilerek emekli aylıklarının 1.300’er lira artırılması, 3.600 ekgösterge verilirken yüksek ekgöstergelerin daha da artırılması, emekli aylığıyla birlikte kamudan maaş alan kişilerin artması (4) gelir gider dengesini etkileyecek gibi görünüyor.

Gider kanadında; bayram ikramiyesi, alt sınır aylığı, hem emekli maaşı hem memur maaşı alabilenler, ekgösterge artışları…..

Gelir kanadında; primler, 2 yılda bir yapılandırma ile gelen primler, satılan gayrimenkuller.

Gider sürekli artarken gelir sabit kalıyor. Hal böyle olunca emeklinin aylığı hazineden karşılanmaya başlıyor.

Sosyal güvenlik sistemi mali dengesini koruyamadıkça hazineye yaklaşıyor. Hazineye yaklaştıkça, peki ilerde bizim emekli aylığı nasıl ödenecek sorusu akla geliyor.

Kaynaklar:

1- Saadet zinciri

2- Veriler SGK web sitesinde yer alan aylık bültenlerden derlenmiştir.

3- 2021 verileri henüz açıklanmamıştır.

4- 5335 sayılı Kanun emeklilerin kamuda çalışması halinde aylıklarının kesilmesini düzenlemektedir. İstisnada yazılan kişiler hem emekli aylığı hem de kamudan maaş alır.

Site: Dünya Gazetesi

#Bağ-kur #pirim #Av. Ozan Bardakçı #Sosyal Güvenlik #emekli aylığı #pirim geliri #sağlık gideri #sgk

Yazarın Önceki Makalesi Yazarın Sonraki Makalesi

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	34	93
2. Fenerbahçe	34	89
3. Trabzonspor	34	58
4. Başakşehir	34	52
5. Beşiktaş	34	51
6. Kasımpasa	34	49
7. Rizespor	34	49
8. Alanyaspor	34	48
9. Sivasspor	34	48
10. Antalyaspor	34	45
11. A.Demirspor	34	41
12. Kayserispor	34	40
13. Samsunspor	34	39
14. Ankaragücü	34	38
15. Karagümrük	34	36
16. Konyaspor	34	36
17. Gaziantep FK	34	34
18. Hatayspor	34	33
19. Pendikspor	34	30
20. İstanbulspor	34	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	32	72
2. Göztepe	32	66
3. Sakaryaspor	32	57
4. Kocaelispor	32	55
5. Ahlatçı Çorum FK	32	55
6. Bodrumspor	32	53
7. Boluspor	32	50
8. Bandırmaspor	32	47
9. Gençlerbirliği	32	47
10. Erzurumspor	32	44
11. Keçiörengücü	32	39
12. Manisa FK	32	37
13. Ümraniye	32	37
14. Şanlıurfaspor	32	34
15. Tuzlaspor	32	34
16. Adanaspor	32	33
17. Altay	32	15
18. Giresunspor	32	7

Takımlar	O	P
1. Arsenal	35	80
2. M.City	34	79
3. Liverpool	35	75
4. Aston Villa	35	67
5. Tottenham	33	60
6. M. United	34	54
7. Newcastle	34	53
8. West Ham United	35	49
9. Chelsea	33	48
10. Bournemouth	35	48
11. Wolves	35	46
12. Brighton	34	44
13. Fulham	35	43
14. Crystal Palace	35	40
15. Everton	35	36
16. Brentford	35	35
17. Nottingham Forest	35	26
18. Luton Town	35	25
19. Burnley	35	24
20. Sheffield United	35	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	33	84
2. Barcelona	33	73
3. Girona	33	71
4. Atletico Madrid	33	64
5. Athletic Bilbao	33	58
6. Real Sociedad	33	51
7. Real Betis	33	49
8. Valencia	33	47
9. Villarreal	33	45
10. Getafe	33	43
11. Osasuna	33	39
12. Deportivo Alaves	33	38
13. Sevilla	33	38
14. Las Palmas	33	37
15. Rayo Vallecano	33	34
16. Mallorca	33	32
17. Celta Vigo	33	31
18. Cadiz	33	26
19. Granada	33	21
20. Almeria	33	14