31.03.2022, 23:23

Sigortası olmayanlar nasıl emekli olur?

Av. Ozan Bardakçı

Sosyal güvenlik denince ilk akla gelen konuların başında emeklilik yer alır. Çünkü emeklilik, çalışma hayatı sonrası için (çalışmadığınız dönem) bir gelir kapısıdır. Hem de kesintisiz ve süresiz.

Emeklilik için sistem üç şart arıyor.

Sigortalılık süresi, prim günü ve belli bir yaşı tamamlamak.

Bunların varlığı halinde emeklilik mümkündür.

Sistemde sigortalılık, işçiler, esnaf ve tacirler ile memurlar üzerine kuruludur.

Bu sigortalılık 4/a, 4/b ve 4/c diye adlandırılır. 4/c sigortalısı memurların sosyal güvenlik sistemine girişleri, primleri, hizmet süreleri gibi konular devlet tarafından yürütülür.

Dolayısıyla memurların sigortasız çalışma ya da primin yatırılmaması gibi sorunları yoktur.

İşçiler için sigortasız olmak kayıt dışı çalıştırılmak anlamına gelir. Ülkemizde kayıt dışı oranının %30’un üzerinde olduğu dikkate alınırsa çalışan 100 kişiden 30’u için çalışmalarının karşılığı emekliliğe dönüşmemektedir. Dolayısıyla sigortası olmayan kişi ne kadar çalışırsa çalışsın emekli olamayacaktır.

Esnaf ve tacirler oda kayıtları ve vergi işlemleri gibi sebeplerle Bağ-Kura tescil edilirler. Bu nedenle bu kişiler Bağ-Kur sigortalısıdırlar. Bağ-Kur sigortalılarının en büyük sorunu ise kendi Bağ-Kur primini yatırmakta yaşadıkları güçlüktür.

Primini yatıramayan Bağ-Kurlular emekli olmak istediklerinde birikmiş tüm borçlarını prim aslı, gecikme faizi ve gecikme zammıyla birlikte yatırmak zorundadır. Birikmiş tüm borçlarını yatırmayan Bağ-Kurlu kaç yıldır esnaflık/tacirlik yapmış olursa olsun emekli olamayacaktır.

Sigortası yapılmayan işçiler beş yıllık zamanaşımı süresine dikkat ederek hizmet tespit davası açabilirler. Bu davayı kazanırlarsa ve primleri yeterse emekli olabilirler. Bir de işyeri denetimi sırasında çalıştıkları anlaşılırsa en fazla bir yıl sigorta günü kazanabilirler.

Primini ödememiş Bağ-Kurluların borçları ve hizmetleri yasalarla askıya alınabiliyor.

Yani borç da görünmüyor hizmet de. Böyle durumlar için ihya adında bir uygulama var. Bağ-Kurlu askıya alınmış geçmiş dönemleri canlandırmak isterse primlerin güncellenmiş halini ödeyebiliyor. Burada en önemli konu, Bağ-Kurlu askıdaki hizmetinin tamamını canlandırabiliyor. Yani kendisine yetecek kadar süre için ödeme yapamıyor.

Diyelim ki sigortanız hiç olmadı veya hizmet tespit davasını kaybettiniz ya da primlerinizi canlandırmadınız. Üzülmeyin 65 yaşınızı doldurduğunuzda emekli maaşınız yoksa ve çalışmıyorsanız, nafaka almıyorsanız, size bakacak bir kimse (nafaka yükümlüsü) yoksa Kaymakamlıktan muhtaçlık belgesi alarak yaşlılık aylığına başvurabilirsiniz.

Aylık yaklaşık 1.300 TL aylığınız olur. Tabi asgari ücretin üçte birinden az geliriniz olmak kaydıyla.

#sigortasız #emeklilik #sigorta #sosyal güvenlik #bağ-kur brcu

Yazarın Önceki Makalesi Yazarın Sonraki Makalesi

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	31	80
2. Fenerbahçe	31	75
3. Samsunspor	32	54
4. Beşiktaş	31	52
5. Eyüpspor	32	50
6. Başakşehir	31	48
7. Trabzonspor	31	45
8. Göztepe	31	43
9. Konyaspor	32	43
10. Kasımpaşa	31	42
11. Gaziantep FK	31	42
12. Kayserispor	31	40
13. Antalyaspor	31	40
14. Rizespor	31	37
15. Sivasspor	32	34
16. Alanyaspor	31	34
17. Bodrum FK	32	34
18. Hatayspor	31	19
19. A.Demirspor	31	-2

Takımlar	O	P
1. Kocaelispor	36	69
2. Karagümrük	36	63
3. Gençlerbirliği	36	62
4. Bandırmaspor	36	60
5. İstanbulspor	36	58
6. Erzurumspor	36	58
7. Iğdır FK	36	55
8. Boluspor	36	55
9. Amed Sportif	36	54
10. Ümraniye	36	53
11. Esenler Erokspor	36	52
12. Keçiörengücü	36	51
13. Ahlatçı Çorum FK	36	51
14. Sakaryaspor	36	48
15. Pendikspor	36	45
16. Manisa FK	36	44
17. Ankaragücü	36	42
18. Şanlıurfaspor	36	40
19. Adanaspor	36	30
20. Yeni Malatyaspor	36	-21

Takımlar	O	P
1. Liverpool	34	82
2. Arsenal	34	67
3. Newcastle	34	62
4. M.City	34	61
5. Chelsea	34	60
6. Nottingham Forest	33	60
7. Aston Villa	34	57
8. Fulham	34	51
9. Brighton	34	51
10. Bournemouth	34	50
11. Brentford	33	46
12. Crystal Palace	34	45
13. Wolves	34	41
14. M. United	34	39
15. Everton	34	38
16. Tottenham	34	37
17. West Ham United	34	36
18. Ipswich Town	34	21
19. Leicester City	34	18
20. Southampton	34	11

Takımlar	O	P
1. Barcelona	33	76
2. Real Madrid	33	72
3. Atletico Madrid	33	66
4. Athletic Bilbao	33	60
5. Villarreal	33	55
6. Real Betis	33	54
7. Celta Vigo	33	46
8. Osasuna	33	44
9. Mallorca	33	44
10. Real Sociedad	33	42
11. Rayo Vallecano	33	41
12. Getafe	33	39
13. Espanyol	33	39
14. Valencia	33	39
15. Sevilla	33	37
16. Girona	33	35
17. Deportivo Alaves	33	34
18. Las Palmas	33	32
19. Leganes	33	30
20. Real Valladolid	33	16