18.01.2022, 17:38

Peki, bizim emekli aylığı nasıl ödenecek?

Av. Ozan Bardakçı

“Nesillerin arası aktarım” kavramının iktisadi ve sosyal karşılığı muhtemelen sosyal güvenlik sistemidir. Çalışmadığınız dönemde, çalıştığınız dönemler için emekli maaşı alırsınız.

Çalıştığımız dönemde sisteme para aktarırız. Emekli olanlar da o paradan maaş alır. Biz emekli olduğumuzda ise bizden sonra sisteme girenler sisteme para aktarır, biz de oradan emekli maaşı alırız.

Sisteme yeni katılan sayısı azaldıkça, pasif durumda olup sistemden aylık alanlar zor duruma düşer. Sisteme hiç katılan olmazsa sistem kısa bir süre sonra çöker. Ponzi (1) sistemlerine benziyor gibi.

Sisteme katılım önemlidir elbette. Bir de işin sisteme katılan ile sistemden alınan boyutu vardır. Yani ne kadar sürede ne kadar prim ödedin, ne kadar sürede ne kadar aylık aldın?

- Kişi yatırdığından fazla alıyorsa sistem bonkör,

- Kişi yatırdığı kadar alıyorsa sistem denk,

- Kişi yatırdığından az alıyorsa sistem reforma ihtiyaç duyuyor

demektir. Şayet bonkör sistem gelecek tasarrufu yapmıyorsa zaman içinde reforma ihtiyaç duyar hale gelebilir. Bu nedenle sosyal güvenlik harcamalarında gelir gider dengesini gözetilmek zorundadır.

Tablo 1. SGK Gelir-Gider Dengesi (2) (*Bin TL)

Yıl	Prim geliri	Emekli aylığı	Sağlık gideri	Toplam gider	Karşılama oranı
2016	184.445.994	185.157.568	67.992.868	253.150.436	%72,9
2017	208.064.459	209.545.653	77.632.066	287.177.719	%72,5
2018	255.619.125	245.105.705	91.512.240	336.617.945	%75,9
2019	293.828.025	298.614.722	110.697.418	409.312.140	%71,8
2020	323.181.066	343.045.567	135.673.782	478.719.349	%67,5

2020 (3) yılına kadar son beş yıldaki gelir gider dengesi tablodaki şekilde. Yatan primler emekli aylıklarını ancak karşılayabiliyor. Bir de sağlık gideri eklenince karşılama oranı %70’lerde.

Prim gelirlerine kanun gereği %25 devlet katkısı eklenir. Devlet katkısı eklendikten sonra da gelirler giderleri karşılamazsa bütçeden transfer ödemesi gerçekleştirilir. Yani Hazine’den, vergilerden…

Tablo 2. SGK Bütçe Transferleri 1.000 TL (2016-2020, Teşvikler, Ek ödemeler ve Devlet katkısı dahil)

Yıl	Bütçe Transferi	Değişim %	GSYH’ye Oranı %
2016	108.073.487	36,7	4,11
2017	128.182.906	18,6	4,09
2018	150.530.375	17,4	4,00
2019	196.797.506	30,7	4,56
2020	248.846.194	26,4	4,93

Son beş yılda bütçeden yapılan transferler sürekli artış göstermiş. Dolayısıyla gayri safi yurtiçi hasıla denen o yıl ülkede üretilen tüm mal ve hizmetlerin toplam değerinin yaklaşık %5’i sosyal güvenlik harcamalarına aktarılmış.

Önümüzdeki yıllarda; emekli aylığı alt sınırının 1.500 TL’den 2.500 TL’ye çıkarılması, kamu görevlilerine 3600 ekgösterge verilerek emekli aylıklarının 1.300’er lira artırılması, 3.600 ekgösterge verilirken yüksek ekgöstergelerin daha da artırılması, emekli aylığıyla birlikte kamudan maaş alan kişilerin artması (4) gelir gider dengesini etkileyecek gibi görünüyor.

Gider kanadında; bayram ikramiyesi, alt sınır aylığı, hem emekli maaşı hem memur maaşı alabilenler, ekgösterge artışları…..

Gelir kanadında; primler, 2 yılda bir yapılandırma ile gelen primler, satılan gayrimenkuller.

Gider sürekli artarken gelir sabit kalıyor. Hal böyle olunca emeklinin aylığı hazineden karşılanmaya başlıyor.

Sosyal güvenlik sistemi mali dengesini koruyamadıkça hazineye yaklaşıyor. Hazineye yaklaştıkça, peki ilerde bizim emekli aylığı nasıl ödenecek sorusu akla geliyor.

Kaynaklar:

1- Saadet zinciri

2- Veriler SGK web sitesinde yer alan aylık bültenlerden derlenmiştir.

3- 2021 verileri henüz açıklanmamıştır.

4- 5335 sayılı Kanun emeklilerin kamuda çalışması halinde aylıklarının kesilmesini düzenlemektedir. İstisnada yazılan kişiler hem emekli aylığı hem de kamudan maaş alır.

Site: Dünya Gazetesi

#Bağ-kur #pirim #Av. Ozan Bardakçı #Sosyal Güvenlik #emekli aylığı #pirim geliri #sağlık gideri #sgk

Yazarın Önceki Makalesi Yazarın Sonraki Makalesi

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	32	87
2. Fenerbahçe	32	85
3. Trabzonspor	32	52
4. Beşiktaş	32	48
5. Rizespor	32	48
6. Başakşehir	32	46
7. Kasımpasa	32	46
8. Sivasspor	32	44
9. Antalyaspor	32	42
10. Alanyaspor	32	42
11. A.Demirspor	32	40
12. Samsunspor	32	38
13. Ankaragücü	32	37
14. Kayserispor	32	37
15. Konyaspor	32	36
16. Hatayspor	32	33
17. Gaziantep FK	32	31
18. Karagümrük	32	30
19. Pendikspor	32	30
20. İstanbulspor	32	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	30	68
2. Göztepe	30	60
3. Kocaelispor	30	52
4. Ahlatçı Çorum FK	30	52
5. Sakaryaspor	30	51
6. Bodrumspor	30	49
7. Boluspor	30	46
8. Bandırmaspor	30	46
9. Gençlerbirliği	30	44
10. Erzurumspor	30	41
11. Keçiörengücü	30	36
12. Şanlıurfaspor	30	34
13. Ümraniye	30	34
14. Manisa FK	30	33
15. Tuzlaspor	30	32
16. Adanaspor	30	32
17. Altay	30	15
18. Giresunspor	30	7

Takımlar	O	P
1. M.City	32	73
2. Arsenal	32	71
3. Liverpool	32	71
4. Aston Villa	33	63
5. Tottenham	32	60
6. Newcastle	32	50
7. M. United	32	50
8. West Ham United	33	48
9. Chelsea	31	47
10. Brighton	32	44
11. Wolves	32	43
12. Fulham	33	42
13. Bournemouth	32	42
14. Crystal Palace	32	33
15. Brentford	33	32
16. Everton	32	27
17. Nottingham Forest	33	26
18. Luton Town	33	25
19. Burnley	33	20
20. Sheffield United	32	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	31	78
2. Barcelona	31	70
3. Girona	31	65
4. Atletico Madrid	31	61
5. Athletic Bilbao	31	57
6. Real Sociedad	31	50
7. Valencia	31	47
8. Real Betis	31	45
9. Villarreal	31	39
10. Getafe	31	39
11. Osasuna	31	39
12. Las Palmas	31	37
13. Sevilla	31	34
14. Deportivo Alaves	31	32
15. Mallorca	31	31
16. Rayo Vallecano	31	31
17. Celta Vigo	31	28
18. Cadiz	31	25
19. Granada	31	17
20. Almeria	31	14