18.01.2022, 17:38

Peki, bizim emekli aylığı nasıl ödenecek?

Av. Ozan Bardakçı

“Nesillerin arası aktarım” kavramının iktisadi ve sosyal karşılığı muhtemelen sosyal güvenlik sistemidir. Çalışmadığınız dönemde, çalıştığınız dönemler için emekli maaşı alırsınız.

Çalıştığımız dönemde sisteme para aktarırız. Emekli olanlar da o paradan maaş alır. Biz emekli olduğumuzda ise bizden sonra sisteme girenler sisteme para aktarır, biz de oradan emekli maaşı alırız.

Sisteme yeni katılan sayısı azaldıkça, pasif durumda olup sistemden aylık alanlar zor duruma düşer. Sisteme hiç katılan olmazsa sistem kısa bir süre sonra çöker. Ponzi (1) sistemlerine benziyor gibi.

Sisteme katılım önemlidir elbette. Bir de işin sisteme katılan ile sistemden alınan boyutu vardır. Yani ne kadar sürede ne kadar prim ödedin, ne kadar sürede ne kadar aylık aldın?

- Kişi yatırdığından fazla alıyorsa sistem bonkör,

- Kişi yatırdığı kadar alıyorsa sistem denk,

- Kişi yatırdığından az alıyorsa sistem reforma ihtiyaç duyuyor

demektir. Şayet bonkör sistem gelecek tasarrufu yapmıyorsa zaman içinde reforma ihtiyaç duyar hale gelebilir. Bu nedenle sosyal güvenlik harcamalarında gelir gider dengesini gözetilmek zorundadır.

Tablo 1. SGK Gelir-Gider Dengesi (2) (*Bin TL)

Yıl	Prim geliri	Emekli aylığı	Sağlık gideri	Toplam gider	Karşılama oranı
2016	184.445.994	185.157.568	67.992.868	253.150.436	%72,9
2017	208.064.459	209.545.653	77.632.066	287.177.719	%72,5
2018	255.619.125	245.105.705	91.512.240	336.617.945	%75,9
2019	293.828.025	298.614.722	110.697.418	409.312.140	%71,8
2020	323.181.066	343.045.567	135.673.782	478.719.349	%67,5

2020 (3) yılına kadar son beş yıldaki gelir gider dengesi tablodaki şekilde. Yatan primler emekli aylıklarını ancak karşılayabiliyor. Bir de sağlık gideri eklenince karşılama oranı %70’lerde.

Prim gelirlerine kanun gereği %25 devlet katkısı eklenir. Devlet katkısı eklendikten sonra da gelirler giderleri karşılamazsa bütçeden transfer ödemesi gerçekleştirilir. Yani Hazine’den, vergilerden…

Tablo 2. SGK Bütçe Transferleri 1.000 TL (2016-2020, Teşvikler, Ek ödemeler ve Devlet katkısı dahil)

Yıl	Bütçe Transferi	Değişim %	GSYH’ye Oranı %
2016	108.073.487	36,7	4,11
2017	128.182.906	18,6	4,09
2018	150.530.375	17,4	4,00
2019	196.797.506	30,7	4,56
2020	248.846.194	26,4	4,93

Son beş yılda bütçeden yapılan transferler sürekli artış göstermiş. Dolayısıyla gayri safi yurtiçi hasıla denen o yıl ülkede üretilen tüm mal ve hizmetlerin toplam değerinin yaklaşık %5’i sosyal güvenlik harcamalarına aktarılmış.

Önümüzdeki yıllarda; emekli aylığı alt sınırının 1.500 TL’den 2.500 TL’ye çıkarılması, kamu görevlilerine 3600 ekgösterge verilerek emekli aylıklarının 1.300’er lira artırılması, 3.600 ekgösterge verilirken yüksek ekgöstergelerin daha da artırılması, emekli aylığıyla birlikte kamudan maaş alan kişilerin artması (4) gelir gider dengesini etkileyecek gibi görünüyor.

Gider kanadında; bayram ikramiyesi, alt sınır aylığı, hem emekli maaşı hem memur maaşı alabilenler, ekgösterge artışları…..

Gelir kanadında; primler, 2 yılda bir yapılandırma ile gelen primler, satılan gayrimenkuller.

Gider sürekli artarken gelir sabit kalıyor. Hal böyle olunca emeklinin aylığı hazineden karşılanmaya başlıyor.

Sosyal güvenlik sistemi mali dengesini koruyamadıkça hazineye yaklaşıyor. Hazineye yaklaştıkça, peki ilerde bizim emekli aylığı nasıl ödenecek sorusu akla geliyor.

Kaynaklar:

1- Saadet zinciri

2- Veriler SGK web sitesinde yer alan aylık bültenlerden derlenmiştir.

3- 2021 verileri henüz açıklanmamıştır.

4- 5335 sayılı Kanun emeklilerin kamuda çalışması halinde aylıklarının kesilmesini düzenlemektedir. İstisnada yazılan kişiler hem emekli aylığı hem de kamudan maaş alır.

Site: Dünya Gazetesi

#Bağ-kur #pirim #Av. Ozan Bardakçı #Sosyal Güvenlik #emekli aylığı #pirim geliri #sağlık gideri #sgk

Yazarın Önceki Makalesi Yazarın Sonraki Makalesi

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	31	80
2. Fenerbahçe	31	75
3. Samsunspor	32	54
4. Beşiktaş	31	52
5. Eyüpspor	32	50
6. Başakşehir	31	48
7. Trabzonspor	31	45
8. Göztepe	31	43
9. Konyaspor	32	43
10. Kasımpaşa	31	42
11. Gaziantep FK	31	42
12. Kayserispor	31	40
13. Antalyaspor	31	40
14. Rizespor	31	37
15. Sivasspor	32	34
16. Alanyaspor	31	34
17. Bodrum FK	32	34
18. Hatayspor	31	19
19. A.Demirspor	31	-2

Takımlar	O	P
1. Kocaelispor	36	69
2. Karagümrük	36	63
3. Gençlerbirliği	36	62
4. Bandırmaspor	36	60
5. İstanbulspor	36	58
6. Erzurumspor	36	58
7. Iğdır FK	36	55
8. Boluspor	36	55
9. Amed Sportif	36	54
10. Ümraniye	36	53
11. Esenler Erokspor	36	52
12. Keçiörengücü	36	51
13. Ahlatçı Çorum FK	36	51
14. Sakaryaspor	36	48
15. Pendikspor	36	45
16. Manisa FK	36	44
17. Ankaragücü	36	42
18. Şanlıurfaspor	36	40
19. Adanaspor	36	30
20. Yeni Malatyaspor	36	-21

Takımlar	O	P
1. Liverpool	34	82
2. Arsenal	34	67
3. Newcastle	34	62
4. M.City	34	61
5. Chelsea	34	60
6. Nottingham Forest	33	60
7. Aston Villa	34	57
8. Fulham	34	51
9. Brighton	34	51
10. Bournemouth	34	50
11. Brentford	33	46
12. Crystal Palace	34	45
13. Wolves	34	41
14. M. United	34	39
15. Everton	34	38
16. Tottenham	34	37
17. West Ham United	34	36
18. Ipswich Town	34	21
19. Leicester City	34	18
20. Southampton	34	11

Takımlar	O	P
1. Barcelona	33	76
2. Real Madrid	33	72
3. Atletico Madrid	33	66
4. Athletic Bilbao	33	60
5. Villarreal	33	55
6. Real Betis	33	54
7. Celta Vigo	33	46
8. Osasuna	33	44
9. Mallorca	33	44
10. Real Sociedad	33	42
11. Rayo Vallecano	33	41
12. Getafe	33	39
13. Espanyol	33	39
14. Valencia	33	39
15. Sevilla	33	37
16. Girona	33	35
17. Deportivo Alaves	33	34
18. Las Palmas	33	32
19. Leganes	33	30
20. Real Valladolid	33	16