14.12.2021, 13:45

Sigortasız işçilere hazır mıyız?

Teknoloji güzel şey doğrusu. Hayatımızı her geçen gün kolaylaştırıyor. Evlerimiz, otomobillerimiz, iletişim araçlarımız yeni teknolojilerden etkileniyor.

Teknolojinin gelişimi bize de, birçok işi yapmayı bıraktırıyor aynı zamanda. Nitekim “kaybolan meslekler” başlıklı yazılara sıklıkla rastlıyoruz. Meslekler kaybolsa da yapılan iş, daha az işgücüyle yapılıyor aslında.

Otomasyon teknolojileri işgücü ihtiyacını azaltıyor, seri üretimi hızlandırıyor, milimetrik hesaplar yapıyor… Dahası bunları yaparken sigorta, sendika, maaş zammı, hastalık parası, doğum izni, çocuk parası, evlenme ikramiyesi, kıdem tazminatı gibi işverenin canını sıkan şeyler de istemiyor. Böyle işçiyi kim istemez ki.

Avrupa Birliğinin yürütme organı olan Avrupa Komisyonunun bu yılın başındaki duyurusuna göre 2035 yılından sonra fosil yakıtlı (benzin, motorin, LPG) otomobillerin satışı yasaklanıyor. Bu araçların yerini elektrikli otomobiller alacak. Tabi üretim süreçleri ve özneleri de değişecek haliyle.

Avrupa Otomobil Tedarikçileri Birliği (CLEPA) geçtiğimiz ay yayımladığı -100 firmayı kapsayan- raporda, AB’nin bu kararı doğrultusunda 2030 yılına kadar yaklaşık 500 bin otomotiv sektörü çalışanının işinden olacağı belirtiliyor. Raporda elektrikli araç imalatının 2030-2040 yılları arasında 226 bin yeni istihdama ihtiyaç duyabileceği de yer alıyor. Bunun anlamı istihdamdaki azalışınen az 275 bin olacağı.        

Yalnızca otomotiv sektörü değil istihdamın azaldığı alanlar. Başka birçok alanda da otomasyon teknolojileri insanların yerini almaya devam ediyor. Bu sektörlerden diğer bir tanesi de hepimizin günden güne daha çok kullandığı bankacılık sektörü.

Ülkemizde bankacılık sektöründe son on yılda hızlı bir gelişme yaşandı. Yapabileceğimiz işlemlerin sayısı arttığı gibi zaman bakımından da birçok sınır aşıldı. Bunun en basit örneği cep telefonumuzla 7/24 hemen hemen bütün bankacılık işlemlerini yapabiliyor oluşumuz.

Hizmet kalitesi ve kapasitesi artışının emek ve sermaye karşılığının olması gerekiyor elbette. Sermaye yönünden artış konumuz değil ancak emek yönüyle son on yılda artış yerine azalışla karşılaşıyoruz.

2010’lı yılların başında 77 milyon olan nüfusumuz 2020 sonuna gelindiğinde yaklaşık %10 artışla 84 milyona ulaşmış durumda. Bankacılık sektörüne baktığımızda ise şube ve çalışan sayısında nüfusumuzun aksine azalış var.

Türkiye Bankalar Birliği verilerine göre 2014 sonunda 200.886 olan çalışan sayısı 2020 sonunda 184.694’e gerilemiş; şube sayısı ise 11.223’ten 9.863’e.

Ülkemizde 2014-2020 Bankacılık Sektörü Çalışan ve Şube Sayıları

Yıl          Çalışan Sayısı       Şube Sayısı  
2014  200.886 11.223
2015 201.205 11.193
2016 196.696 10.781
2017 193.504 10.550
2018 192.313 10.454
2019 186.837 10.199
2020 184.694 9.863

Tablodan anlaşılacağı üzere bankacılık sektöründe her yıl şube ve çalışan sayısında azalma yaşanıyor. Dolayısıyla istihdam düzeyi de azalıyor.

İstihdam düzeyindeki azalmaya otomotiv ve bankacılık dışındaki diğer sektörlerden de örnek gösterilebilir. Bu azalma otomasyonla birlikte insan emeğinin yerini sigortasız, maaşsız ve sendikasız işgücüne bıraktığını da gösteriyor bir bakıma. Sosyal güvenlik açısından bakıldığında ise emekli (pasif) sayımız artarken onlara maaş ödeyecek olan sigortalı (aktif) sayımızda aynı artış gözlenmiyor.

Hal böyle olunca önümüzde on yıllarda sürdürülebilir bir sosyal güvenlik sistemi için yeni politikalar olmazsa olmaz görünüyor.

Demem o ki nüfus artışı, beklenen ömürde uzama ve prim gelirlerinin azalması gibi sebepler önümüzdeki on yıllarda yeni bir yaş kademelendirmesi ve yeni bir EYT kitlesine gebe gibi duruyor.

Kaynaklar:

1-Bloomberght
2-Türkiye Bankalar Birliği

Site: https://vergialgi.net/

Yorumlar (0)
17
açık
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 30 81
2. Fenerbahçe 30 79
3. Trabzonspor 30 49
4. Beşiktaş 30 46
5. Kasımpasa 30 43
6. Başakşehir 30 42
7. Rizespor 30 42
8. Antalyaspor 30 41
9. A.Demirspor 30 39
10. Alanyaspor 30 39
11. Sivasspor 30 38
12. Samsunspor 30 36
13. Kayserispor 30 36
14. Ankaragücü 30 33
15. Hatayspor 30 33
16. Konyaspor 30 33
17. Gaziantep FK 30 31
18. Karagümrük 30 30
19. Pendikspor 30 29
20. İstanbulspor 30 13
Takımlar O P
1. Eyüpspor 27 64
2. Göztepe 27 56
3. Sakaryaspor 27 47
4. Ahlatçı Çorum FK 27 45
5. Kocaelispor 27 45
6. Bodrumspor 27 44
7. Boluspor 27 43
8. Bandırmaspor 27 41
9. Gençlerbirliği 27 40
10. Erzurumspor 27 37
11. Ümraniye 27 33
12. Keçiörengücü 27 32
13. Manisa FK 27 31
14. Şanlıurfaspor 27 27
15. Tuzlaspor 27 27
16. Adanaspor 27 27
17. Altay 27 15
18. Giresunspor 27 7
Takımlar O P
1. Arsenal 28 64
2. Liverpool 28 64
3. M.City 28 63
4. Aston Villa 29 56
5. Tottenham 28 53
6. M. United 28 47
7. West Ham United 29 44
8. Brighton 28 42
9. Wolves 28 41
10. Newcastle 28 40
11. Chelsea 27 39
12. Fulham 29 38
13. Bournemouth 28 35
14. Crystal Palace 28 29
15. Brentford 29 26
16. Everton 28 25
17. Luton Town 29 22
18. Nottingham Forest 29 21
19. Burnley 29 17
20. Sheffield United 28 14
Takımlar O P
1. Real Madrid 29 72
2. Barcelona 29 64
3. Girona 29 62
4. Athletic Bilbao 29 56
5. Atletico Madrid 29 55
6. Real Sociedad 29 46
7. Real Betis 29 42
8. Valencia 28 40
9. Villarreal 29 38
10. Getafe 29 38
11. Las Palmas 29 37
12. Osasuna 29 36
13. Deportivo Alaves 29 32
14. Mallorca 29 30
15. Rayo Vallecano 29 29
16. Sevilla 29 28
17. Celta Vigo 29 27
18. Cadiz 29 22
19. Granada 28 14
20. Almeria 29 13